Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB’de gazetecilerin ve medya organlarının siyasi ve ekonomik müdahalelere karşı korunmasını amaçlayan yeni “Basın Özgürlüğü Yasası”nı oylayarak kabul etti.
Eylül 2022’de AB Komisyonu tarafından sunulan ve 2023 yılı sonunda AB liderleri zirvesinde de kabul gören yasa, Strasbourg’da, AP Genel Kurulu’nda da ele alındı. Çarşamba günü yapılan oylamada, yeni medya özgürlüğü düzenlemesi 92’ye karşı 307 oyla kabul edildi. MA’nın aktardığına göre, oylamada 65 milletvekili çekimser oy kullandı.
Yeni yasal düzenleme, gazetecileri korumayı, editoryal kararlara siyasi müdahaleye karşı mücadele etmeyi ve basın organlarının mülkiyeti konusunda şeffaflığı güçlendirmeyi, aynı zamanda Pegasus veya Predator gibi casus yazılımlar aracılığıyla gazetecilerin keyfi gözetlenmesini engellemeyi hedefliyor. Yasa gazetecilerin, kaynaklarının gizliliğinin korunması ve gazetecilere karşı casus yazılım kullanılmasının yasaklanmasını içeriyor.
Yasanın yürürlüğe girebilmesi için ise AB üyesi 27 ülkenin ulusal meclisleri tarafından kabul edilmesi gerekiyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) AP’deki oylamayı memnuniyetle karşıladı.
YASA KAPSAMINDAKİ DÜZENLEMELER
Yasada, kamu medya kuruluşlarının siyasi amaçlarla kullanılmasını önlemek için bu kuruluşların başkanları ve yönetim kurulu üyelerinin “şeffaf ve ayrımcı olmayan usullerle ve yeterli uzunlukta” görev süreleri için seçilmesi gerektiği kaydedildi.
“Halkın medyayı kimin kontrol ettiğini ve hangi çıkarların haberciliği etkileyebileceğini bilmesini sağlamak” adına yasa, AB içindeki tüm haber ve medya kuruluşlarına, doğrudan veya dolaylı olarak devlete ait olup olmadıkları dahil, sahipleri hakkındaki bilgileri ulusal veri tabanında yayımlama zorunluluğu getirdi.
Yasada medya kuruluşlarının, AB üyesi olmayan ülkeler de dahil, devlet reklamlarından ve mali desteğinden alınan fonlar hakkında rapor vermek zorunda olduğu kaydedildi.
Yasaya göre ayrıca Facebook, X ve Instagram başta olmak üzere sosyal medya platformlarından “bağımsız medya kuruluşlarının” içeriğinin keyfi kısıtlanması ve silinmesini önlemek adına geliştirilecek mekanizma kapsamında, öncelikle söz konusu platformların “bağımsız ve bağımsız olmayan” medya kuruluşları arasında ayrım yapılacak.
Ardından sosyal medya platformu herhangi bir içeriği silmek veya kısıtlamak istediğinde ilgili medya kuruluşu konuya dair bilgilendirilecek ve yanıt vermek için 24 saat süre tanınacak. Medya kuruluşundan gelen yanıtın ardından veya yanıt verilmemesi halinde, platform söz konusu içeriği silme veya kısıtlama hakkına sahip olacak ve medya kuruluşunun, karara itiraz etme hakkı bulunacak.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
