Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işyeri barkod verilerinden derlediği fiyat sayısı toplam fiyatın yüzde 44,5’ine ulaşırken, kira fiyatlarının derlenmesi sürecinde de yeniliklere gidildi.
TÜİK’in internet sitesinde yer alan açıklamaya göre, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) sepetinde yer alan mal ve hizmetler hanehalkının en güncel tüketim yapısını yansıtacak şekilde güncelleniyor.
TÜFE sepetinde yer alan mal ve hizmet fiyatları üç farklı sistemle derlenmektedir.
Sahadan bilgi toplama tekniği, TÜİK’e bağlı 26 bölge müdürlüğünde görev yapan anketörlerin seçilen işyerlerini bizzat ziyaret ederek mal ve hizmet fiyatlarının tablet bilgisayarlara kaydedilmesine dayanan geleneksel veri toplama yöntemi olarak tanımlanmaktadır. 2023 yılı itibariyle sahadan veri toplama yöntemiyle elde edilecek fiyat sayısı, derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 50’sini oluşturuyor.
Perakende ticaret sektöründe değerli paylara sahip zincir marketlerden barkod (satış) bilgileri kullanılarak elde edilen bilgiler ilk olarak 2021 yılında TÜFE hesaplamalarında kullanılmaya başlandı. TÜFE hesaplamalarında, 2023 prestijiyle bu prosedürle derlenen fiyat adedi, toplam fiyat adedinin yüzde 44,5’ine tekabül ediyor.
Kullanılan diğer bir yöntem web scraping (data scraping) fiyat derlemesi olurken, 2023 yılı itibariyle bu yöntemle elde edilen fiyat sayısı, derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 5,4’ünü oluşturuyor. Hesaplamalarda web scraping yöntemi ile derlenen fiyatlardan ilgili ayın 1’i ile 24’ü arasındaki kısım kullanılır.
araba fiyatları
Otomobil fiyatlarının derlenmesinde, 2021 Aralık ayından itibaren bayi ziyaretlerine dayalı fiyat derleme yöntemi yerine, ay içinde satılacağı teyit edilen otomobil fiyatlarının doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığı bilgilerinden derlenmesi sağlanmıştır. görüşmeci, web scraping sistemi ile başlatıldı. Böylece, TÜFE sepeti kapsamında otomobil marka ve modelleri için ülke genelindeki tüm otomobil satışlarının kapsanması ve fiili satış fiyatlarının doğrudan TÜFE hesaplamalarına dahil edilmesi mümkün hale gelmiştir.
Hem barkod bilgilerinin kullanılması hem de internet üzerinden derlenen fiyatların TÜFE hesaplamalarına dahil edilmesi istatistik ofislerinin maliyetini düşürürken, cevap verenlerin yükünü de azaltıyor. Ayrıca istatistik üretiminde bilgi derleme sıklığı daha fazladır ve daha büyük bir hacme sahiptir. TÜFE’nin güncelliği nedeniyle her iki rota için de ilgili ayın 1’i ile 24’ü arasındaki veriler kullanılmaktadır. Her bir element için elde edilen günlük fiyatın geometrik ortalaması alınarak ilgili konunun aylık ortalama fiyatına ulaşılır.
Veri toplama sürecindeki yenilikler
TÜFE verisi derleme süreçlerine ilişkin yeniliklerin de yer aldığı açıklamada, asıl olanın “aynı” evin kira bedelini prosedür gereği takip etmeye çalışıldığı ve tüm mal ve hizmetlerin aynı olması ilkesinin geçerli olduğu belirtildi. TÜFE sepetine dahil edilen yıl uzunlukları ile benzer nitelikte olup, kiralama fiyatları için de geçerlidir. Açıklamada, “Seçilen evde oturan bir kiracı uzun yıllar kalabilir, aynı eve yıllar içinde farklı kiracılar taşınabilir. Evde oturan kiracı değişmiyorsa kira artışları o konutun özelliklerine göre belirlenir. kontrat yenileme tarihindeki yasal oran.Ancak eve yeni bir kiracı gelirse yasal orandan bağımsız bir kira olur.Fiyatı belirlemek mümkündür.Ev sahibinin seçilen konutu taşıması veya yıkması durumunda diğer kiracılar aynı mahallede aynı 11 taşınmazla ikame edilir ve konutun özelliklerinde değişiklik olması durumunda kalite düzeltme işlemleri uygulanır.” değerlendirme yapıldı.
Açıklamada, TÜFE kira çalışmasına ilişkin 2021 yılında uygulanan Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması sonuçlarının çerçeve olarak kullanılarak yeni bir örnek çalışma yapıldığı belirtilirken, kira bedeli düşen konut sayısı açıklandı. 2023 yılında derlenen kira bedelleri 5 bin 246 olarak belirlenirken, Alo 124 sistemi üzerinden telefonla kira bedelleri derlendi.
(Bitti)
